-
دوشنبه, ۸ مهر ۱۳۹۸
-
۴۴۹
ساوجبلاغی ها خاصه اهالی روستای برَغان به حسینیه اعظم این روستا تکیه «محله بالا» می‌گویند قدمت تعزیه در روستای بَرغان به بیش از ۵۰۰ سال پیش باز می‌گردد بسیاری از صاحبان فن و نظر این تکیه را از جمله تکیه‌های مشهور کشور پس از تکیه دولتِ تهران می‌دانند که سال هاست پذیرای گروه‌های تعزیه در ایام محرم است؛ قدمت تعزیه خوانی در این روستا تا بدانجاست که همه ساله قشرهای مختلفی از سراسر کشور برای تماشای آن خود را به حسینیه قدیمی می‌رسانند.
تعزیه به عنوان بخشی از مراسم سوگواری ماه محرم نشان دهنده رخدادی واقعی از نبردی نابرابر است که در این نبرد جمع زیادی از اهل بیت مظلومانه به شهادت رسیدند، مراسم تعزیه از گذشته‌های دور با آئین خاص در سراسر دنیا برگزار می‌شود و در ایران رنگ و بوی خاصی دارد هرچند شکل و رنگ گذشته خود را کم کم از دست داده است.
در بَرغان نیز مانند مناطق دیگر ایران تعزیه در ماه محرم به روال سابق وجود دارد، پیران و بزرگان محلی می‌گویند در عهد قاجار تعزیه بَرغان مشهور بوده است در گذشته تعزیه در بَرغان توسط محلی‌ها خوانده می‌شد ولی در حال حاضر برای ایام محرم خواننده‌هایی از شهرهای تهران، تفرش، اراک و قزوین که به اصطلاح خود محلی‌ها این شهرها نقاط تعزیه خیزی هستند برای اجرای تعزیه به این روستا می آیند.
در بَرغان نیز مانند مناطق دیگر ایران تعزیه در ماه محرم به روال سابق وجود دارد، پیران و بزرگان محلی می‌گویند در عهد قاجار تعزیه بَرغان مشهور بوده است در گذشته تعزیه در بَرغان توسط محلی‌ها خوانده می‌شد ولی در حال حاضر برای ایام محرم خواننده‌هایی از شهرهای تهران، تفرش، اراک و قزوین که به اصطلاح خود محلی‌ها این شهرها نقاط تعزیه خیزی هستند برای اجرای تعزیه به این روستا می آیند.
مراسم‌های چادرزنی، فرش کوبی و سیاه کوبی
هر ساله در بَرغان ۱۰ روز پیش از محرم با کوبیدن بر طبل و بانگ «یا حسین یا حسین» مردم را برای آماده سازی حسینیه فرا می‌خوانند و مردم روستا و هیئت امنای حسینه اعظم در تکاپوی هرچه بهتر برگزار کردن این مراسم از هیچ تلاشی فرو گذار نمی‌کنند.
مراسم‌های مختلفی از قبیل چادر زنی، فرش کوبی و سیاه کوبی توسط مردم روستا برگزار می‌شد، به نحوی که چادری به مساحت هزار متر مربع در گذشته روی دیوارهای حسینه اعظم پهن می‌شد که عزاداران به دور از برف و باران بتوانند مراسم‌های این ایام را برگزار کنند ولی با گذشت سال‌ها و قرار گرفتن چتر بالای حسینیه دیگر مراسم چادر زنی برگزار نمی‌شود.
سال‌های دور در این مکان مردم از یک ماه قبل از شروع محرم در مراسم فرش کوبی بر دیوار شرکت می‌کردند و حضور جوانان روستا در این مراسم حال و هوای خاصی داشت ولی این مراسم نیز دیگر اجرا نمی‌شود.
هر ساله در بَرغان ۱۰ روز پیش از محرم با کوبیدن بر طبل و بانگ «یا حسین یا حسین» مردم را برای آماده سازی حسینیه فرا می‌خوانند و مردم روستا و هیئت امنای حسینه اعظم در تکاپوی هرچه بهتر برگزار کردن این مراسم از هیچ تلاشی فرو گذار نمی‌کنند.
مراسم‌های مختلفی از قبیل چادر زنی، فرش کوبی و سیاه کوبی توسط مردم روستا برگزار می‌شد، به نحوی که چادری به مساحت هزار متر مربع در گذشته روی دیوارهای حسینه اعظم پهن می‌شد که عزاداران به دور از برف و باران بتوانند مراسم‌های این ایام را برگزار کنند ولی با گذشت سال‌ها و قرار گرفتن چتر بالای حسینیه دیگر مراسم چادر زنی برگزار نمی‌شود.
سال‌های دور در این مکان مردم از یک ماه قبل از شروع محرم در مراسم فرش کوبی بر دیوار شرکت می‌کردند و حضور جوانان روستا در این مراسم حال و هوای خاصی داشت ولی این مراسم نیز دیگر اجرا نمی‌شود.
مراسم مختلفی در این ایام برگزار می‌شد ولی در حال حاضر بسیاری از این رسوم به علت‌های مختلف، برگزار نمی‌شوند و تنها مراسمی که برگزار می‌شود مراسم سیاه کوبان است. در این مراسم خانواده‌ها با توجه به میزان تمکن مالی پارچه‌های سیاه را تهیه می‌کنند و در گذشته نوشته‌های روی پارچه‌ها را با ابریشم می‌بافتند و هر خانواده، خود پارچه‌ها را نصب می‌کند و پس از ایام سوگواری آن را جمع می‌کند و دوباره در مناسبت سال آینده آنها را نصب می‌کند.
از نظر پایداری چادر زنی در حال فراموشی است و سیاه کوبی کاملاً زنده است و هر ساله مردم با شور حسینی این مراسم را برگزار می‌کنند.
در مراسم سیاه کوبان همه اهالی روستا مخصوصاً کسانی که حاجتی دارند شرکت می‌کنند و همه دیوارهای حسینیه هم از داخل هم از بیرون با پارچه‌های سیاه پوشانده می‌شوند.
از نظر پایداری چادر زنی در حال فراموشی است و سیاه کوبی کاملاً زنده است و هر ساله مردم با شور حسینی این مراسم را برگزار می‌کنند.
در مراسم سیاه کوبان همه اهالی روستا مخصوصاً کسانی که حاجتی دارند شرکت می‌کنند و همه دیوارهای حسینیه هم از داخل هم از بیرون با پارچه‌های سیاه پوشانده می‌شوند.
در حیات حسینیه کتیبه‌ها و شمایل قدیمی که از واقعه کربلا به جا مانده نصب می‌شود و تا قبل از شروع تعزیه با خوانندگان قرارداد بسته می‌شود و برای ۱۰ روز تعزیه، برای خوانندگان جا و مکان فراهم می‌شود.
در گذشته مراسم «پزندگی» نیز وجود داشت به این ترتیب که اهالی برای میهمانانی که برای دیدن تعزیه بَرغان به روستا می‌آمدند غذا تهیه می‌کردند و میهمانان را به خانه برده از آنها پذیرایی می‌کردند و میهمانان پس از خوردن ناهار و خواندن نماز به سوی شهر و دیار خود به راه می‌افتادند ولی هم اکنون به علت‌های مختلف دیگر این رسم نیز از بین رفته است و اهالی نذورات خود را به آشپزخانه بزرگ حسینیه تحویل می‌دهند و در آنجا برای میهمانان غذا پخته می‌شود و در همان مکان حسینیه پخش می‌شود.
در ۱۰ روز اول محرم قبل از نماز ظهر مراسم تعزیه برپا می‌شود و شب‌ها نیز مراسم روضه خوانی و سینه زنی به صورت سنتی توسط هیئت جوانان بَرغان در حسینیه برگزار می‌شود.
در گذشته مراسم «پزندگی» نیز وجود داشت به این ترتیب که اهالی برای میهمانانی که برای دیدن تعزیه بَرغان به روستا می‌آمدند غذا تهیه می‌کردند و میهمانان را به خانه برده از آنها پذیرایی می‌کردند و میهمانان پس از خوردن ناهار و خواندن نماز به سوی شهر و دیار خود به راه می‌افتادند ولی هم اکنون به علت‌های مختلف دیگر این رسم نیز از بین رفته است و اهالی نذورات خود را به آشپزخانه بزرگ حسینیه تحویل می‌دهند و در آنجا برای میهمانان غذا پخته می‌شود و در همان مکان حسینیه پخش می‌شود.
در ۱۰ روز اول محرم قبل از نماز ظهر مراسم تعزیه برپا می‌شود و شب‌ها نیز مراسم روضه خوانی و سینه زنی به صورت سنتی توسط هیئت جوانان بَرغان در حسینیه برگزار می‌شود.
انواع تعزیه و موضوع تعزیه‌های ۱۰ روز اول ماه محرم
دو نوع تعزیه در این روزها برگزار می‌شود که به تعزیه بَزمی و رزمی شهرت دارد در تعزیه رزمی بیشتر جنگ‌ها به تصویر کشیده می‌شود و در تعزیه بزمی بیشتر وقایعی که همراه با سکوت است و آرامش خاصی دارد به تصویر کشیده می‌شود مانند زندانی شدن علی ابن موسی الرضا که با سوز و نوای خاصی همراه است.
هر روز یک واقعه تاریخی به تصویر کشیده می‌شود برای مثال روز اول مراسم تعزیه شاه چراغ برگزار می‌شود که در این واقعه احمد ابن موسی یعنی برادر امام رضا با کاروانی به سمت مشهد به راه می‌افتد تا با امام رضا دیداری داشته باشد ولی در راه به شهادت می‌رسد، روز دوم در رابطه با حاجت گرفتن مردم مراسمی اجرا می‌شود، روز سوم شهادت مسلم ابن عقیل، روز چهارم تعزیه جوانمرد قصاب اجرا می‌شود که مورد توجه بسیاری از مردم قرار می‌گیرد و در این روز مردم بیشتری به دیدن مراسم تعزیه می آیند این حادثه بیانگر اتفاقی است که برای کنیزی رخ می‌دهد، اربابش او را برای خرید گوشت به قصابی می‌فرستد وقتی کنیزک به خانه برمی گردد اربابش از گوشت خریداری شده راضی نیست او را می‌فرستد که گوشت را پس بدهد و قصابی قبول نمی‌کند کنیزک در گوشه‌ای از خیابان می‌نشیند و گریه می‌کند که با امام علی مواجه می‌شود وقت امام علی اقدام به حل مشکل کنیز می‌کند قصاب که بی خبر است که کسی که در مقابلش ایستاده کیست روی سینه علی می‌زند و وقتی متوجه می‌شود که چه کرده از ناراحتی دست خود را قطع می‌کند این حادثه جزو تعزیه بزمی است که سوز و نوای خاصی دارد و مردمی که برای دیدن این مراسم می آیند همه با چشمی گریان محل را ترک می‌کنند، روز پنجم تعزیه شهادت حضرت زهرا خوانده می‌شود، روز ششم تعزیه دو طفلان مسلم، روز هفتم تعزیه شهادت علی اکبر و روز هشتم تعزیه‌ای در رسای حر ابن ریاحی و شهادت مظلومانه اش اجرا می‌شود.
در روز تاسوعا تعزیه ابوالفضل خوانده می‌شود و در روز عاشورا شهادت امام حسین و یارانش برای جمع کثیری که برای دیدن تعزیه آمده‌اند به تصویر در خواهد آمد و در شب شام غریبان در گذشته تعزیه مختار اجرا می‌شد ولی به علت کمبود امکانات دیگر این تعزیه اجرا نمی‌شود چون برای اجرای تعزیه «مختار» احتیاج به بیش از ۵۰ نفر و تجهیزات زیادی است و هم اکنون به علت کمبود امکانات اجرا نمی‌شود و در شام غریبان تعزیه شهادت نونهال حادثه کربلا رقیه به اجرا در می‌آید.
دو نوع تعزیه در این روزها برگزار می‌شود که به تعزیه بَزمی و رزمی شهرت دارد در تعزیه رزمی بیشتر جنگ‌ها به تصویر کشیده می‌شود و در تعزیه بزمی بیشتر وقایعی که همراه با سکوت است و آرامش خاصی دارد به تصویر کشیده می‌شود مانند زندانی شدن علی ابن موسی الرضا که با سوز و نوای خاصی همراه است.
هر روز یک واقعه تاریخی به تصویر کشیده می‌شود برای مثال روز اول مراسم تعزیه شاه چراغ برگزار می‌شود که در این واقعه احمد ابن موسی یعنی برادر امام رضا با کاروانی به سمت مشهد به راه می‌افتد تا با امام رضا دیداری داشته باشد ولی در راه به شهادت می‌رسد، روز دوم در رابطه با حاجت گرفتن مردم مراسمی اجرا می‌شود، روز سوم شهادت مسلم ابن عقیل، روز چهارم تعزیه جوانمرد قصاب اجرا می‌شود که مورد توجه بسیاری از مردم قرار می‌گیرد و در این روز مردم بیشتری به دیدن مراسم تعزیه می آیند این حادثه بیانگر اتفاقی است که برای کنیزی رخ می‌دهد، اربابش او را برای خرید گوشت به قصابی می‌فرستد وقتی کنیزک به خانه برمی گردد اربابش از گوشت خریداری شده راضی نیست او را می‌فرستد که گوشت را پس بدهد و قصابی قبول نمی‌کند کنیزک در گوشه‌ای از خیابان می‌نشیند و گریه می‌کند که با امام علی مواجه می‌شود وقت امام علی اقدام به حل مشکل کنیز می‌کند قصاب که بی خبر است که کسی که در مقابلش ایستاده کیست روی سینه علی می‌زند و وقتی متوجه می‌شود که چه کرده از ناراحتی دست خود را قطع می‌کند این حادثه جزو تعزیه بزمی است که سوز و نوای خاصی دارد و مردمی که برای دیدن این مراسم می آیند همه با چشمی گریان محل را ترک می‌کنند، روز پنجم تعزیه شهادت حضرت زهرا خوانده می‌شود، روز ششم تعزیه دو طفلان مسلم، روز هفتم تعزیه شهادت علی اکبر و روز هشتم تعزیه‌ای در رسای حر ابن ریاحی و شهادت مظلومانه اش اجرا می‌شود.
در روز تاسوعا تعزیه ابوالفضل خوانده می‌شود و در روز عاشورا شهادت امام حسین و یارانش برای جمع کثیری که برای دیدن تعزیه آمده‌اند به تصویر در خواهد آمد و در شب شام غریبان در گذشته تعزیه مختار اجرا می‌شد ولی به علت کمبود امکانات دیگر این تعزیه اجرا نمی‌شود چون برای اجرای تعزیه «مختار» احتیاج به بیش از ۵۰ نفر و تجهیزات زیادی است و هم اکنون به علت کمبود امکانات اجرا نمی‌شود و در شام غریبان تعزیه شهادت نونهال حادثه کربلا رقیه به اجرا در می‌آید.
مرجع : مهر
